Fotoğraf çekerken haklarımızı, yükümlülüklerimizi ne kadar biliyoruz nelere dikkat ediyoruz ya da yasal olarak neleri ihlal ediyoruz? Tüm bu sorulara cevap bulabilmek adına doğrudan Yargıtay kararlarını incelemeyi ve gerçekte somut örnekler üzerinden gitmeyi doğru bulduğum bir yazı dizisi başlattım. Umuyorum ki incelediğimiz kararlar faydalı olur ve aslında adalet sisteminden nasıl ve ne şekilde taleplerde bulunabileceğimize dair bir fikir oluşturabilir.
Yargıtay kararında öncelikle davacının talepleri, ardından ihlalde bulunduğunu iddia ettiğimiz kişinin savunmaları ve ilk mahkemenin kararı bulunmaktadır. Mahkeme kararının ardından taraflardan birinin itirazları üzerine gidilen Yargıtay’ın nihai kararı bulunmaktadır. Yargıtay mahkeme üyelerinin arasında bir fikir ayrılığı olması halinde üyelerden bir kimse karşı oy vererek fikirlerini paylaşmaktadır. Gelin mahkeme kararını birlikte inceleyelim.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2016/4922
Karar Numarası: 2017/3681
Karar Tarihi: 13.06.2017.
”Davacı vekili, müvekkilinin Türkiye’nin en önemli tiyatro ve sinema oyuncularından biri olduğunu, davalı tarafın ise müvekkilinin davalıya ait kafede yemek yerken çekilen çok uygunsuz bir fotoğrafını …’nin menü, reklam ve tanıtımlarında, … derneği ödül töreni mecmuasında kullandığını, davalının bu yolla müvekkilinin, …’nin daimi bir müşterisi olduğu intibaı yarattığını, sosyal medyada bu fotoğraf nedeniyle müvekkili ile alay edildiğini, bundan dolayı müvekkilinin maddi ve manevi zarara uğradığını, büyük bir üzüntü duyduğunu, davalının bu kullanımı nedeniyle müvekkilinin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan kaynaklanan haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek, şimdilik 300.000,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ortada bir eserin, bir icracı sanatçının, uygunsuz bir fotoğrafın ve bir reklam kampanyasının, haksız bir kullanımın söz konusu olmadığını, 02/06/2014 tarihli … derneğinin mecmuasında yer alan resmin müvekkilinden habersiz bir şekilde yayınlandığını, davacının bazı resimlerinin dükkan içinde kullanılan menülerde yer aldığını ancak mahkeme aracılığıyla yapılan tespitten sonra 2 ay bile kullanılmadan bunların imha edildiğini, müvekkiline ait …’nin tanınmış bir işletme olduğunu, reklama ihtiyaç duymadıklarını, tazminat taleplerinin zenginleşme amacına yönelik olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının, davalıya ait … adlı yerde yemek yerken çekilmiş olan fotoğrafının, davalıya ait menülerde ve davalının isteğiyle … Derneği ödül töreni dergisinde izinsiz olarak kullanıldığı, somut olaydaki kullanımın telif tazminatını gerektirmediği, eylemin kişilik hakkı ihlali olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 234.000 TL maddi tazminat ile 50.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Yargıtayca; Dava, davalıya ait … isimli iş yerine gelen davacının çekilmiş bir fotoğrafının … menülerinde ve … Derneği ödül töreni için bastırılan dergide izin alınmaksızın reklam amaçlı kullanılması sonucu FSEK kaynaklanan hakların ihlali nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulü ile 234.000 TL maddi tazminat ile 50.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Hükme esas alınan ek raporda, davacının başka bir reklam nedeniyle aldığını beyan ettiği ücret esas alınarak davaya konu kullanımın özelliğine göre dergi reklamındaki kullanım için 195.000 TL, restoran menülerindeki kullanım için ise 39.000 TL olmak üzere davacının talep edebileceği toplam bedelin 234.000 TL olabileceği görüşü açıklanmıştır. Ancak mahkemece ek raporda belirtilen miktara hükmedilmişse de, davacının emek vermeden hazırlıksız çekilmiş bir fotoğrafının kullanımı nedeniyle maddi tazminat miktarından makul bir indirim yapılması gerekmektedir.”
İnceleme ;
Ünlü bir sanatçı bir kafede fotoğrafının kendisinden izin alınmadan çekilmesi ve bir çok platformda kullanılması üzerine haklarını ihlal eden kişiden 300.000 TL maddi ve 100.000 TL manevi tazminat talep etmiştir. Yerel mahkemece eylemin kişilik hakkı ihlali olduğu gerekçesiyle, 234.000 TL maddi tazminat ile 50.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar vermiştir. Yargılama sırasında ünlü sanatçı dergi ve restoran çekiminden aldığı başka bir emsal bir ücreti örnek göstermiştir. Burada maddi tazminat talep eden taraf, gerçekten de aslında sözleşme yapılsaydı ne kadar ücrete anlaşılabilirdi diye düşünerek örnek bir ücreti mahkemeye göstermek zorundadır. Buradan yola çıkarak mahkeme ancak maddi kaybı belirleyebilecektir. Tarafların bu karara itiraz etmeleri üzerine dosya Yargıtay’a gönderilmiş ve Yargıtay tarafından dosya bozulmuştur. Yargıtay, maddi tazminatın miktarını çok yüksek bulmuştur. Gerekçesi ise ; “davacının emek vermeden hazırlıksız çekilmiş bir fotoğrafının kullanımı nedeniyle maddi tazminat miktarından makul bir indirim yapılması gerekmektedir” şeklindedir. Yani burada kastedilen eğer ki ünlü sanatçı dergi çekimi için başka biriyle sözleşme yapmış olsaydı bu çekim için ayrıca bir hazırlık içine girecekti. Oysaki izinsiz çekilen bu fotoğraflar için ayrı bir hazırlık içine girmemiştir. Bu yüzden gerçekte maddi kaybının daha az olduğunu belirterek miktarın düşürülmesini istemiştir. Burada Yerel mahkemece yeniden yargılama neticesinde maddi tazminatta ne kadar indirim yapıldığını göremiyoruz. Ancak yapılan indirimin tamamen hakimin hakkaniyetine göre olacağını söylemekte fayda olduğunu düşünüyorum. Verilen tazminat miktarları, Yargıtay’ın görüşünü doğru bulup bulmadığınızın yorumunu sizlere bırakıyorum.Bir sonraki yazımda da yine bir Yargıtay kararı yayınlayacağım. Bu açıdan; Bir sonraki yazımda “Fotoğrafçının fotoğraf üzerindeki hakları” konulu farklı bir Yargıtay kararını ele alacağız. Yakında sizlerle paylaşacağım bu ve diğer yazılarım yayınlandığında ilk siz haberdar olmak isterseniz, aşağıdaki bölüme e-posta adresini yazıp “Abone Ol” linkine tıklamanız yeterli.
2 Nisan 2019 - www.arthenos.comAv.Fulden ELVERİR
Sayfayı okumak için tıklayınız >