Ülkemizde yaşanan ekonomik krizin de getirdiği benzeri sebeplerle işten haksız yere çıkarıldığınızı düşünüyorsanız ve aşağıda yer alan temel şartları da sağlıyorsanız işçilerin işverenlerine yöneltebileceği işe iade davasının nasıl, nerede ve kime karşı açılacağı, davanın niteliği ve sonuçları hakkında kısaca bilgi vermek istiyoruz.
1-) Öncelikle işçinin iş sözleşmesi haksız ve geçersiz nedenle işveren tarafından feshedilmelidir. İşçinin iş sözleşmesini kendisinin feshetmesi halinde işe iade talebinde bulunamayacaktır.
2-) İşyerinde 30 ve daha fazla işçi çalışması gerekmektedir. 30’dan az işçi çalıştıran işverene karşı işe iade başvurusunda bulunulamayacaktır.
3-) İşçinin iş sözleşmesi belirsiz süreli olmalıdır. İşçinin iş sözleşmesi belirli süreli ise işe iade başvurusunda bulunamayacaktır.
4-) İşçinin en az 6 aylık hizmet süresi olmalıdır. 6 aydan daha az süreli çalışan işçiler işe iade başvurusunda bulunamayacaktır.
5-) İşletmenin bütününü sevk ve idare eden, işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri ve yardımcıları işe iade başvurusunda bulunamayacaktır.
Bahsi geçen tüm bu hususlar başvuruda bulunabilmenin temel şartıdır. İşe iade başvurusu, işçiye yapılan fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde işçinin işini yaptığı yer veya davalı şirketin bulunduğu yer arabuluculuk merkezine yapılmalıdır. Buradaki 30 günlük süre önemlidir. Arabuluculuk görüşmesinde işçi işverene taleplerini iletir. İşveren işe iade talebini kabul etmez ve görüşme olumsuz sonuçlanırsa, olumsuz arabuluculuk tutanağının imzalandığı tarihten itibaren 2 hafta içerisinde işçi işe iade davası açabilecektir. Arabuluculuk görüşmelerinde veya işe iade davasının yürütülme aşamasında uzman bir avukattan yardım almakta fayda vardır.
- İşe iade davalarında görevli mahkeme; İş Mahkemeleridir.
- İşe iade davalarında yetkili mahkeme; işçinin işini yaptığı yer veya davalı şirketin bulunduğu yer mahkemesidir.
- İşe iade davaları İstinaf aşaması dahil 4 ay içinde sonuçlanması gerekir. Ancak özellikle büyükşehirde bulunan iş mahkemelerinin yoğunluğu nedeniyle bu süre 1 yılı geçebilmektedir.
- İşe iade davalarında ispat yükümlülüğü davalı işverendedir. İşveren, işçinin iş sözleşmesinin haklı ve geçerli nedenle feshedildiğini ispatlaması gerekmektedir.
- Mahkeme gerekli gördüğü durumlarda tanık dinlemeden dosya üzerinden karar verebileceği gibi taraf tanıklarını dinleyerek uzman bir bilirkişiden rapor alınmasına karar verebilir.
- Davacı işçi kendini Vekil ile temsil ettiriyorsa duruşmalara katılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
İşe İade Davasının Sonuçları
Davanın Kabulü hali: Mahkeme işçiyi haklı görürse feshin geçersizliğine ve işçinin işe iadesine karar verir. Kararın verilmesi ile işveren vekili tarafından istinaf yoluna başvurulacaktır. İstinaf kararının işçi lehine gelmesi durumunda kararın kesinleşmesinden itibaren 10 gün içerisinde işçi, işverene noter aracılığıyla veya iadeli taahhütlü mektup vasıtasıyla işe başlamak için talepte bulunmalıdır. Eğer işçi, 10 gün içinde işverene başvuru yapmaz ise, işverenin feshi geçerli hale gelir. İhtarın veya mektubun işverene ulaşmasından itibaren 1 ay içinde işveren, işçiyi işe başlatmak zorundadır.
İşçi işe başlatılırsa; boşta geçirdiği 4 aylık süreyi tazminat olarak hak kazanacaktır. (İşçi 4 aydan fazla boşta zaman geçirmişse dahi sadece 4 ayı talep edebilecektir. )
İşçi işe başlatmazsa; işveren işçiye en az 4 ay en çok 8 aylık brüt ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. ( İşe başlatmama tazminatı ) Aylık tazminat miktarını mahkeme kararında tayin eder. Ayrıca işveren işçiye dava sürecinde boşta geçirdiği 4 aylık sürenin ücretini de tazminat olarak ödemekle yükümlüdür. ( Boşta geçen süre tazminatı ) İşçi çalışma sürelerine 4 ayın eklenmesi ile yıllık izne hak kazanıyorsa yıllık izin ücretini de tazminat olarak hak kazanacaktır. Ayrıca işveren kıdem ve ihbar tazminatı ödemeksizin işçiyi işten çıkarmışsa bu tazminat kalemlerini de ödemekle yükümlüdür.
Davanın reddi hali : Mahkeme işvereni haklı bulursa davanın reddine karar verecektir. İşçi, karar duruşmada yüzüne karşı okunmuşsa bu tarihten itibaren ya da kararın tebliği tarihinden itibaren 8 gün içerisinde Bölge Adliye Mahkemelerine kararın yeniden incelenmesi talebi ile başvuruda bulunmalıdır. Bölge Adliye Mahkemesine başvuru harcı; 2018 yılı itibariyle 98,10 TL, karar harcı 2018 yılı itibariyle 35,90 TL’dir. İşveren kendisini vekil ile temsil ettirmiş ise 2018 yılı itibariyle maktu vekalet ücreti 2.180,00 TL’nin de tahsilini talep edebilecektir. Bölge Adliye Mahkemelerinden gelen karar kesin karardır.
7 Aralık 2018 - Gazete YenigünAv.Fulden ELVERİR
Sayfayı okumak için tıklayınız >